Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2024 của Việt Nam sang Canada đã đạt trên 3 tỷ USD, tăng 11.7% so với cùng kỳ năm 2023; tuy nhiên đã giảm so với tháng liền kề trước đó (12.9%) và là tháng thứ 3 liên tiếp ghi nhận giảm.
Theo số liệu của Việt Nam, xuất khẩu trong một số lĩnh vực ngành hàng đã ghi nhận xu hướng giảm, bao gồm điện thoại, phương tiện vận tải, túi xách. Các mặt hàng khác tuy vậy vẫn ghi nhận mức tăng 2 chữ số. Riêng một số lĩnh vực vẫn có mức tăng đến 3 chữ số như: máy móc, thuỷ tinh, máy ảnh và linh kiện,… Mức tăng này tuy vậy, vẫn chưa đủ để các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam vào thị trường đạt được giá trị xuất khẩu trung bình giai đoạn 2022. Lý do là các mặt hàng truyền thống có giá trị xuất khẩu cao trước đây như dệt may, thuỷ sản, điện thoại, giày dép, gỗ nội thất vẫn chưa phục hồi được nhịp xuất khẩu của năm 2022, cá biệt có những mặt hàng giảm rất sâu như thuỷ sản (giảm một nửa so với năm 2022, dù đã phục hồi khá mạnh so với năm 2023).
Trong thời gian qua, lợi thế thuế quan mà CPTPP mang lại cho hàng xuất khẩu Việt Nam đã dần mất đi do Canada đã có và đang đẩy mạnh ký kết các Hiệp định thương mại tự do với một loạt các đối tác Nam Mỹ và trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Malaysia, Ấn Độ, Indonesia, Canada-ASEAN…) Đây đều là những nước có cơ cấu mặt hàng khá tương đồng với Việt Nam. Bên cạnh đó, Canada cũng kêu gọi các doanh nghiệp hướng về khối kinh tế Nam Mỹ và hướng về các nước đồng minh (nearshoring/friendshoring) để xây dựng chuỗi cung ứng bền vững và đáng tin cậy. Xu hướng này đang tác động tiêu cực đến xuất khẩu một số lĩnh vực chế biến chế tạo mà Việt Nam có thế mạnh như: điện tử, dệt may, nội thất. Trong năm 2023, qua theo dõi số liệu sở tại, Canada đặc biệt đẩy mạnh nhập khẩu từ Ecuador, Argentina, Chile và Mexico. Ngoại trừ Argentina, cả Ecuador, Chile và Mexico đều có FTAs song phương với Canada. Trong khối ASEAN, Canada cũng tăng cường nhập khẩu từ Philippines, Malaysia và Indonesia (dự kiến sẽ ký Hiệp định thương mại tự do với Canada vào cuối năm 2024).
Ngoài việc mất lợi thế về thuế quan, chi phí logistics nội địa tại Canada cao khiến giá xuất khẩu của Việt Nam kém cạnh tranh so với các nước láng giềng Nam Mỹ. Yếu tố giá xăng dầu vận tải cao, tình trạng chậm bốc dỡ hàng tại các cảng ở Canada do thiếu nhân công cũng là những lý do khiến hàng Việt Nam kém cạnh tranh hơn so với các nhà xuất khẩu Nam Mỹ.
Theo Thương vụ Việt Nam tại Canada
