Hạn ngạch thuế quan là gì? Hạn ngạch thuế quan ở Việt Nam

Hạn ngạch thuế quan là thủ tục được nhiều tổ chức, công ty quan tâm, đặc biệt là những công ty chuyên xuất nhập khẩu hàng hóa. Đây là biện pháp được cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng đối với khối lượng, số lượng và trị giá hàng hóa xuất nhập khẩu.

1. Hạn ngạch thuế quan là gì?

1.1. Khái niệm thuế quan và hạn ngạch

Thuế quan là loại thuế do cơ quan hải quan của một nước đánh vào hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu khi quá cảnh qua cửa khẩu của nước đó. Thuế quan tiếng Anh là "Tariffs".

- Hạn ngạch đề cập đến các giới hạn do chính phủ đặt ra đối với số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ được nhập khẩu hoặc xuất khẩu đến hoặc từ một quốc gia khác trong một khoảng thời gian cụ thể. Đây là một biện pháp nhằm kiểm soát khối lượng thương mại giữa các quốc gia.

- Pháp luật về hạn ngạch thuế quan xuất nhập khẩu được quy định trong Luật Quản lý thương mại như sau:

Hạn ngạch thuế quan xuất khẩu là công cụ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng để xác định số lượng, khối lượng, trị giá hàng hóa xuất khẩu theo mức thuế suất cụ thể.

Thuế suất nhập khẩu là biện pháp do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng. Biện pháp ấn định số lượng, khối lượng, trị giá hàng hóa nhập khẩu được hưởng mức thuế suất ưu đãi so với mức thuế suất ngoài hạn ngạch thuế quan.

- Quy định nêu rõ hạn ngạch thuế quan là công cụ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền ấn định mức thuế xuất khẩu cụ thể. Trong đó, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu được sử dụng để quy định mức thuế suất ưu đãi về số lượng, khối lượng và trị giá hàng hóa so với mức thuế suất ngoài hạn ngạch thuế quan.

1.2. Hạn ngạch thuế quan tiếng Anh là gì?

Hạn ngạch thuế quan có tên tiếng Anh là Tariff rate quota là một hệ thống áp đặt thuế quan một cách phân biệt đối xử theo số lượng hàng hóa xuất nhập khẩu.

1.3. Ví dụ về hạn ngạch thuế quan

Ví dụ, mặt hàng X sản xuất trong nước là 40.000 tấn, nhu cầu tái sử dụng lên tới 70.000 tấn thì 30.000 tấn đầu tiên nhập khẩu sẽ có thuế suất thuế nhập khẩu thấp hơn và 30.001 tấn sau sẽ có thuế suất nhập khẩu cao hơn.. Đây là một công cụ kiểm soát nhập khẩu được sử dụng ở nhiều quốc gia.

1.4. So sánh thuế quan và hạn ngạch

Tiêu chí so sánh	Thuế quan	Hạn ngạch
Ý nghĩa	Thuế quan là loại thuế mà hàng hóa nhập khẩu hoặc xuất khẩu phải nộp.	Hạn ngạch đề cập đến các hạn chế về số lượng hàng hóa nhập khẩu và xuất khẩu.
Ảnh hưởng đến tổng sản phẩm quốc nội	Làm tăng GDP.	Không gây ảnh hưởng đến GDP.
Kết quả	Giảm thặng dư tiêu dùng và tăng thặng dư sản xuất.	Giảm thặng dư tiêu dùng.
Thu nhập	Chính phủ	Để nhập khẩu

1.5. Hạn ngạch thuế quan có tác dụng gì?

Hạn ngạch thuế quan xác định số lượng, khối lượng, giá trị hàng xuất khẩu và nhập khẩu, mỗi trường hợp sẽ phải chịu một mức thuế cụ thể.

2. Thuế quan và hạn ngạch nhập khẩu nhằm mục đích gì?

Việc áp dụng hạn ngạch thuế quan có một số mục đích quan trọng như sau:

• Bảo vệ thị trường trong nước khỏi tác động bất lợi của hàng hóa cùng loại nhập khẩu từ nước ngoài (thường rẻ hơn, chất lượng và thương hiệu tốt hơn hoặc cả ba yếu tố)

• Điều chỉnh, giảm thâm hụt cán cân thanh toán, bảo vệ tốt hơn nguồn ngoại hối của đất nước.

• Điều tiết thị trường, giảm tiêu thụ các mặt hàng không được khuyến khích tiêu dùng (chủ yếu là hàng xa xỉ).

3. Ưu nhược điểm của thuế quan là hạn ngạch

Ưu điểm

• Hạn ngạch nhập khẩu đóng vai trò khuyến khích cho các nhà sản xuất hàng hóa địa phương. Ngay cả khi nhu cầu đối với nguyên liệu nhập khẩu tăng lên, hạn ngạch giúp giữ cho nhập khẩu ổn định.

• Giúp giảm thâm hụt cán cân thanh toán. Nó giúp tiết kiệm ngoại tệ để chi trả vào thời điểm khi cần thiết.

Nhược điểm

• Hạn ngạch, nếu không được quản lý nghiêm ngặt, có thể dẫn đến nhũng nhiễu, hối lộ các cán bộ phụ trách cấp giấy phép.

• Những người được cấp phép nhập khẩu có xu hướng tạo ra lợi nhuận độc quyền, làm giảm thêm phúc lợi của người tiêu dùng.

• Các nước xuất khẩu làm như vậy có thể gây bất lợi cho họ và ảnh hưởng đến quan hệ thương mại giữa hai nước.

4. Các mặt hàng áp dụng hạn ngạch thuế quan

- Hàng hóa nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan Bộ Công Thương cấp cho thương nhân giấy phép nhập khẩu nếu đủ điều kiện để nhập khẩu các mặt hàng thuộc danh mục hạn ngạch thuế quan gồm muối và thuốc lá nguyên liệu, nguyên liệu và sản phẩm đường, đường tinh luyện.

- Mức thuế ngoài hạn ngạch thuế quan áp dụng đối với hàng hóa thuộc danh mục không được áp dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu của Bộ Công Thương. Tuy nhiên, mặt hàng thuốc lá có chứa nguyên liệu nhập khẩu vượt hạn ngạch thuế quan sản xuất thuốc lá phải thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Công Thương.

- Luật cũng quy định số lượng, khối lượng, trị giá các mặt hàng thuộc Danh mục mặt hàng áp dụng hạn ngạch thuế quan nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu, gia công hàng xuất khẩu không tính vào hạn ngạch thuế quan hàng năm được Bộ Công Thương công bố.

STT	Tên hàng hóa	Mã HS (Áp dụng đối với toàn bộ các mã 8 số thuộc nhóm 4 số)
1	Đường tinh luyện, đường thô	1701
2	Muối	2501
3	Thuốc lá nguyên liệu	2401
4	Trứng gia cầm	0407 (Không bao gồm trứng đã thụ tinh để ấp thuộc các mã HS: 04071110, 04071190, 04071911, 04071919, 04071991 và 04071999)

5. Hạn ngạch thuế quan ở Việt Nam

Theo thông tư, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu năm 2020 bao gồm toàn bộ mặt hàng trứng có mã số 0407.21.00 và 0407.90.10. trứng vịt, ngỗng mã số 0407.29.10 và 0407.90.20. Các loại khác có mã 0407.29.90 và 0407.90.90 là 57.194 tá trứng hoặc 57.940 tá trứng. Và 110.000 tấn sản phẩm muối mã 2501.